Monday, March 08, 2010

Μητρώον Αρρένων


Προσπαθώ να σκεφτώ κάποιο χώρο άβατο για τον άνδρα ...και δε βρίσκω! Αντιθέτως, άβατοι χώροι για τη γυναίκα έρχονται αμέσως στο νου μου δυο. Ίσως να υπάρχουν και άλλοι σε άλλα μέρη, σε άλλες θρησκείες, πιο πρωτόγονες ή πιο εξελιγμένες Αναρωτιέμαι, ακόμη, αν χρειάστηκε ποτέ οι άνδρες να κρυφτούν σε ανδρωνίτες ή αν έπρεπε να σκεπάζουν το πρόσωπό τους με μαντήλι, φερετζέ ή τουλπάνι, επειδή έτσι επέβαλε κάποιος νόμος ή αναχρονιστικές ηθικές κοινωνικές επιταγές...
Στην αρχαία Ελλάδα, ο Αριστοτέλης περισσότερο από όλους μάς δίνει την πιο ξεκάθαρη άποψη για τη γυναίκα του καιρού του: Ο μεν γαρ δούλος όλως ουκ έχει το βουλητικόν το δε θήλυ έχει μεν αλλ’ άκυρον, η γυναίκα, δηλαδή, βρίσκεται ένα σκαλοπατάκι πιο πάνω από το δούλο και ασφαλώς πολλά σκαλοπάτια πιο κάτω από τον άνδρα. Και ήρθε ο Ναζωραίος και μίλησε με τη γυναίκα και εθαύμασαν ότι μετά γυναικός ελάλει, χάρηκαν και οι γυναίκες κι ενθουσιάστηκαν, πίστεψαν σ’ αυτόν και τον ακολούθησαν μέχρι τον τάφο.
Και ο ίδιος ο Απόστολος ξεκίνησε καλά: Ουκ ένι άρσεν και θήλυ” είπε, αλλά γρήγορα άλλαξε γνώμη και ισχυρίστηκε η δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα, εφόσον ανήρ εστίν η κεφαλή της γυναικός, και έτσι αι γυναίκες τοις ιδίοις ανδράσιν υποτάσσεσθε ως τω Κυρίω, επιπλέον αισχρόν γαρ εστί γυναιξί εν εκκλησία λαλείν, οπωσδήποτε όμως ουκ έστιν ανήρ εκ γυναικός, αλλά γυνή εξ ανδρός και γαρ ουκ εκτίσθη ανήρ δια την γυναίκα, αλλά γυνή δια τον άνδρα. Πόσο ακριβά πλήρωσαν οι γυναίκες αυτό το αρχικό αποστολικό ουκ ένι...!
Μήπως, όμως, έφτιαξαν τα πράγματα αργότερα; Ο Ιερός Αυγουστίνος ζητάει από τον άνδρα ως πρώτη πράξη του γάμου (!) να ραπίσει τη γυναίκα. Αυτόν φαίνεται ακολούθησαν, αν και πιο εξευγενισμένοι,οι “Νόμοι και τα Έθιμα του Μπωβαί” το 13ο αιώνα, που συνιστούσαν στο σύζυγο να χτυπά τη σύζυγο μόνον όταν υπάρχει κάποια λογική αιτία! Αλλά και ο ΄Αγιος Θωμάς Ακινάτης δεν ήταν περισσότερο “φιλόζωος”. «Τα παιδιά», γράφει, «πρέπει να αγαπούν πιο πολύ τον πατέρα από τη μητέρα τους» (συμβουλή που, φυσικά, δεν ακολούθησαν τα πιστά παιδιά όλου του κόσμου χωρίς να υποστούν καμία συνέπεια, τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές) και αλλού σημειώνει: «Η γυναίκα υποτάσσεται στον άνδρα λόγω της αδύνατης φύσης της, διότι είναι ασθενέστερη και ως προς το πνεύμα και ως προς το σώμα ...ο άνδρας είναι η αρχή και το τέλος της». Αλλά και πιο πριν, στα τέλη του ΣΤ αι. σε μια Σύνοδο αναρωτήθηκαν οι Πατέρες αν η γυναίκα είναι ανθρώπινο ον! Ευτυχώς (για τους Πατέρες) αποφασίστηκε μετά από πολλές συζητήσεις και αντεγκλήσεις ότι η γυναίκα μπορεί να ονομάζεται...άνθρωπος!
Όλα αυτά δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά απλή σταχυολόγηση και δε διεκδικούν δάφνες για την πρωτοτυπία τους. Όποιος θέλει, άλλωστε, να μάθει περισσότερα και να βεβαιωθεί μπορεί να ανοίξει την Αγία Γραφή, τα έργα των αρχαίων συγγραφέων, τα μεσαιωνικά και τα βυζαντινά κείμενα, ό,τι τέλος πάντων έχει γραφεί στο παρελθόν. Εκεί θα βρει τη γνώμη που είχαν οι συγγραφείς, άρα και η κοινωνία τους, για αυτό το περίεργο ον, που συνήθως ονομάζεται -στο γραπτό λόγο κυρίως- γυναίκα!

Τι γίνεται, όμως, στην εποχή μας και στον τόπο μας; Τώρα που, και οποιοσδήποτε μπορεί να το βεβαιώσει αυτό, δεν ενδιαφερόμαστε για τις παλιές γραφές, τώρα που έχουμε την κατάσταση στα χέρια μας, τώρα που μιλάμε αμερικάνικα, μασάμε τσίκλα, είμαστε ελεύθεροι και απελευθερωμένοι. Ποια είναι τα σημερινά αποδεικτικά στοιχεία που θα μπορούσαν να πείσουν ότι η θέση τής γυναίκας βελτιώθηκε; Οι γνώμες των μεγάλων συγγραφέων; Ποιος τους ακούει! Η τέχνη; Ποιος την υπολογίζει! Οι νόμοι; Ποιος τους τηρεί! (Οι νόμοι άλλωστε ακολουθούν τις κοινωνικές διαδικασίες και αλλαγές, δεν προπορεύονται!) Τότε; Μα τι άλλο από τα τραγούδια μας και τα βίντεο-κλιπς μας! Αυτά είναι, δυστυχώς, το σήμερα. Αυτά μορφώνουν, διαμορφώνουν, ενσταλάζουν και ορίζουν, περιορίζουν και καταδικάζουν, προτείνουν και σφραγίζουν. «Ανατολίτισσα»,λοιπόν, «για χάρη σου θα γίνω / να με φιλάς εσύ κι εγώ να σβήνω» ή «Να πεθάνουν οι γυναίκες να πεθάνουνε» και «Πάρε, πασά μου, την οδοντόβουρτσά μου» αλλά και πολύ πιο άγρια «Σκάσε...», αφού «Η αγάπη θέλει προϋπηρεσία», τραγουδούσαν τα παιδιά μας. Και με τέτοιου είδους τραγούδια (!) τα παιδάκια όλων των ηλικιών -ιδίως τα...μωρά- παθιάζονται, χορεύουν και φχαριστιώνται στην πίστα. Και βλέπουν και στο διαδίκτυο τη γυναίκα (;) και τη θέση της, και στα περίπτερα και παντού. Κι έρχεται και το κανάλι και διαφημίζει την τελευταία δημιουργία της Τζούλιας, της γυναίκας-όνειρο πολλών, που αφοού δεν μπορούν να το ευχαριστηθούν οι ίδιοι, το αγοράζοουν 19,90 από το περίπτερο και το παρακολουθούν κατά μόνας. Το dvd της γυναίκας, που σήμερα -8 Μαρτίου- γιορτάζει. Και δεν ξεσηκώθηκε κανένας σύλλογος γυναικών, δεν ακούστηκε διαμαρτυρία από πουθενά και, το χειρότερο, οι γονείς αγοράζουν δίσκους και κασέτες, ακούν και χτυπούν παλαμάκια καθώς ο επίδοξος ανατολίτης γιος ή η καημένη ανατολίτισσα κόρη κάνουν τα πρώτα τους βήματα χορεύοντας στους ανατολίτικους ή ροκίζοντες ρυθμούς. Διακόσιοι χιλιάδες αγόρασαν και το dvd της Τζούλιας.
Και αυτές οι αντιλήψεις, που μεγάλωσαν τις γιαγιάδες και τις μανάδες μας, αυτές που μεγαλώσανε και μας, συνεχίζουν το διαβρωτικό τους έργο. Μόνο που σήμερα τα πράγματα γίναν πιο δύσκολα και επικίνδυνα. Το προϊόν, βλέπετε, προσφέρεται με όμορφο περιτύλιγμα, είναι γεμάτο αρώματα, είναι πολύχρωμο και στερεοφωνικό, το ακούμε και το βλέπουμε συγχρόνως στις οθόνες, έτσι για να μην υπάρχει η παραμικρή έξοδος κινδύνου. Κι ας τραγουδούσε ο John Lennon είκοσι χρόνια πριν για τη γυναίκα, δίνοντας με ένα σκληρό τραγούδι το στίγμα της στην εποχή μας και συνδέοντάς την με έναν άλλο καταπιεσμένο των καιρών μας: «Η Γυναίκα είναι ο νέγρος του κόσμου / Αν δε με πιστεύεις, ρίξε μια ματιά στη γυναίκα που ζει πλάι σου / Η γυναίκα είναι ο σκλάβος των σκλάβων / σκέψου το, κάνε κάτι γι’ αυτό...».
Αυτό το εύθραυστο θηλυκό που αντικρίζουμε σήμερα, η λεπτή και ραφιναρισμένη ύπαρξη που προκαλεί και προσελκύει, αυτό το είδος πολυτελείας και τέρψης δεν ήταν πάντοτε έτσι. Ήταν, στην αρχή, ίση με τον άνδρα στη δύναμη, στην ευφυΐα και στο θάρρος. Από το αν θέλουμε να δούμε τη γυναίκα ίση και αυτεξούσια εξαρτώνται όλα. Και βέβαια, δεν μπορεί να κάνει κανείς πάντα αυτό που δε θέλει!

No comments: