Πόσο κάνει;

Πόσο κάνει; Ε, δεν απαντά κανείς; Ρωτώ πόσο κάνει;
Το απλό ερώτημα της καθημερινής μας ζωής που έχει γίνει ερώτημα της ύπαρξής μας. Πόσο κάνει;

Λέω, ας πούμε, σε κάποιον ότι έχω μια εκπομπή στον Ανατολικό Εφ Εμ, γράφω και παρουσιάζω ένα σχόλιο τη μέρα. Κάθε μέρα. Η πρώτη του ερώτηση δεν είναι τι γράφω, τι λέω, αν βρίσκω εύκολα ή δύσκολα το θέμα μου, πώς το επεξεργάζομαι και τέτοια, αλλά πόσο με πληρώνουν. Του κάνω πλάκα, εξαρτάται, του λέω, αν είναι καλό το σχόλιο ή όχι. Α, πας με το κομμάτι, μου απαντά αυτός. Και πόσο πάει το καλό κομμάτι;

Σε μια άλλη στιγμή βρίσκομαι στην τάξη διδάσκοντας λογοτεχνία και τους παρουσιάζω ένα παλιό ταλαιπωρημένο βιβλίο, τους διαβάζω αποσπάσματα απ’ αυτό, κανείς δε φαίνεται να δείχνει ενδιαφέρον. Μόλις τους λέω πως το βιβλίο που έχω στα χέρια μου αξίζει όσο ένα διαμέρισμα, όλοι αφυπνίζονται, κοιτούν μια εμένα μια το βιβλίο, μερικοί πιο προβληματισμένοι, που βλέπουν το πράγμα πιο βαθιά, με ρωτούν τι είδους διαμέρισμα, πόσο μεγάλο δηλαδή, τριάρι ή τεσσάρι. Κόβω ότι η κατάσταση έχει ψωμί και τους λέω μεγάλο διαμέρισμα, μεζονέτα διώροφη. Από κει και μετά έχω την προσοχή τους στραμμένη σε μένα, στο βιβλίο, σ’ αυτά που λέω, σ’ αυτά που ακούν. Και τα ακούν όλα. Ρουφούν το καθετί τώρα που έμαθαν ότι προέρχεται από κάτι τόσο ακριβό.

Υπάρχουν βέβαια κι αυτοί που γνωρίζουν πόσο κάνει κάτι. Μόλις σε βλέπουν, σε ψάχνουν αμέσως από πάνω μέχρι κάτω και βγάζουν το συμπέρασμα. Φτηνός, αν δε φοράς ρούχα σινιέ, δεν ασχολούνται άλλο μαζί σου. Αν το σακάκι σου είναι η άλφα μάρκα, το παντελόνι σου η βήτα και η καμπαρντίνα σου Αρμάνι, ε τότε σε προσέχουν, σου απευθύνουν το λόγο, σε υπολογίζουν, σε ό,τι λες κι σε ό,τι κάνεις.

Ε, λοιπόν, εγώ που δεν ξέρω από τιμές, θα ήθελα να σας ρωτήσω για μερικά πράγματα πόσο κάνουν;

Πόσο κόστισε το πρώτο σας εφηβικό φιλί;

Πόσο έκανε το πρώτο σ’ αγαπώ που ακούστηκε στ’ αυτί σας εκείνη την Αυγουστιάτικη Αύγουστος ήταν;) νύχτα στο θερινό σινεμά και σας έκανε να πιστέψετε πως η ζωή άρχισε για σας εκείνην ακριβώς τη στιγμή;

Πόσο έκανε εκείνο το αγριολούλουδο που έκοψα για σένα απ’ την άκρη του απόκρημνου βράχου;

Πόσο κάνει ο υπολογιστής σου; Όχι πόσο τον αγόρασες, αλλά πόση αξία έχει με όλα αυτά που περιλαμβάνονται μέσα του, με τα αρχεία, τις ομιλίες σου, την εργασία σου μιας ζωής, τις αποτυπώσεις των προσωπικών σου στιγμών;

Πόσο έκανε το συναίσθημα εκείνου του απομεσήμερου, όταν έμαθα πως είχα περάσει με επιτυχία στο Πανεπιστήμιο;

Πόσο έκανε εκείνο το βράδυ που μου αναποδογύρισε ο άνεμος την ομπρέλα μου καταμεσής του δρόμου και ένιωσα αμέσως ότι η ψυχή του αγαπημένου μου παππού είχε αρχίσει το σκοτεινό τελευταίο της ταξίδι;

Πόσο πάει μια σουίτα του Μπαχ για βιολοντσέλο, η τρίτη, ας πούμε;

Πόσο κάνει, όταν βγαίνω από μια τάξη μετά από μια πετυχημένη διδασκαλία μου και νιώθω να γεμίζω από αγάπη για όλο τον κόσμο;

Πόσο κάνει μια στιγμή, μια οποιαδήποτε στιγμή που θα ήθελα να κρατήσω για πάντα στη μνήμη μου;

Πόσα πιάνει μια φωτογραφία σου με τα μάτια σου να λιώνουν το φωτογραφικό χαρτί και να καίνε τα δάχτυλά μου;

Πόσο κάνει η γέννηση του παιδιού σου; Όχι πόσα έδωσες στο γιατρό, πόσα στο νοσοκομείο και πόσα στη μαία, αλλά πόσο κάνει για σένα που έγινες μητέρα ή πατέρας;

Πόσο κάνει το διάβασμα ενός βιβλίου που το θυμάσαι ακόμη και σε συναρπάζει, που έπαιξε το ρόλο του κι αυτό στο χτίσιμο του χαρακτήρα και της προσωπικότητάς σου;

Πόσο έκανε το πρώτο σου κείμενο που είδες δημοσιευμένο στην εφημερίδα;

Λοιπόν, πόσο κάνουν όλ’ αυτά; Μουδιάζουμε, δεν μπορούμε να απαντήσουμε, μερικοί χαμογελούν συγκαταβατικά σαν να λένε «άσε, ρε φίλε τις φιλοσοφίες και τους ρομαντισμούς», άλλοι νιώθουν πιο άβολα, γυρίζουν την πλάτη και φεύγουν με σκυφτό κεφάλι. Ίσως να σκέφτονται ότι μερικά πράγματα στη ζωή μας είναι ανεκτίμητα, δεν μπορούμε να τα κοστολογήσουμε, δεν πρέπει να τα βάλουμε στην ίδια τσάντα με τα υπόλοιπα ψώνια μας.

Είναι όλα αυτά που κουβαλούν –είτε έχουν μια τιμή στο χρηματιστήριο των καθημερινών αξιών είτε όχι- κάτι από την προσωπική μας ιστορία.

Κι όλα αυτά μας έρχονται δωρεάν και ελεύθερα. Αρκεί να έχουμε ανοιχτά την καρδιά και το νου μας. Τελείως δωρεάν.

Γι’ αυτό είναι και τα πιο ακριβά.