Χρόνια Πολλά, Απόστολε

Τα Χριστούγεννα γιορτάζουν όλοι και όλα. Γιορτάζουν οι άνθρωποι, τα μαγαζιά με τις βιτρίνες τους, τα μαγαζιά με τις κουζίνες ή τις μπάρες τους, οι πόλεις με τα στολίδια τους, τα δέντρα τα χιονισμένα, οι ορχήστρες με τους ξεχασμένους βιρτουόζους που ξαφνικά βρίσκουν δουλειά, τα παιδιά με τα δώρα τους -κούκλες και ακριβά δαστημόπλοια ή οπλοπολυβόλα και λοιπά και λοιπά.
Σιγά, μωρέ, σιγά! Σιγά μη γιορτάζουν όλοι! Άστα σάπια και πες την αλήθεια, κάθαρμα. Λες και δεν μπορούμε να δούμε τις λερωμένες τουαλέτες πίσω από τις βιτρίνες ή πίσω απ’ τα χαμόγελα τη θλίψη, τη μοναξιά, την αδιαφορία. Ή στη φωτισμένη πόλη, την παραμονή μόλις κλείνουν τα μαγαζιά του κέντρου, τη βρόμα και τη δυσωδία που άφησαν πίσω τους εκατομμύρια «καταναλωτές». Ποιος είπε πως τα Χριστούγεννα είναι η μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης; Ποιος είπε πως τα Χριστούγεννα γιορτάζουν τα παιδιά, οι άμοιροι, οι κακόμοιροι κι οι παραπονεμένοι; Ποιος είπε πως τα Χριστούγεννα είναι η γιορτή της χαράς; Όποιος δε βλέπει τον άνθρωπο να βγάζει το μάτι του ανθρώπου, αυτός το είπε. Όποιος δεν ξεμύτισε από το χαράκωμά του, όποιος δεν έκανε μια βόλτα λίγο μακρύτερη από τη συνηθισμένη. Αυτός.
Ούτε κι εγώ πήγα μακριά. Άλλωστε το μακριά και το κοντά είναι έννοιες υποκειμενικές. Μακριά για σένα είναι να ’ρθεις σπίτι μου, για μένα να πάω στο διπλανό δωμάτιο που μένει ο Αχώνευτος. Απλά, ανήμερα φόρεσα το κασκόλ και τα γάντια μου και βγήκα από το σπίτι. Εκκλησία δεν πάω, φίλους δεν έχω, μοναξιά έχω, κι η βόλτα είναι για την μοναξιά ό,τι το πιοτό για τον αλκοολικό: δεν του κάνει καλό, αλλά δεν υπάρχει και τίποτα καλύτερο.
Έξω από τη μάντρα του σπιτιού μου είδα τον Απόστολο. Δεν τον ήξερα μέχρι εκείνη τη στιγμή. Ο Απόστολος είχε πέσει κάτω και χτυπούσε το κεφάλι του στις πλάκες του πεζοδρομίου. Κάτι σαν άσπρος εμετός ξεχυνόταν πού και πού από το στόμα του. Ή σαν αφρός. Μούγκριζε. Όχι τόσο δυνατά για να τον ακούσουν όλοι οι καλά αμπαρωμένοι καταναλωτές. Ένα ζευγάρι καλοντυμένων ηλικιωμένων μόνο από πάνω του του έλεγαν τι έχεις Απόστολε και τι έχεις Απόστολε. Έτσι έμαθα το όνομά του, έτσι γνώρισα τον Απόστολο. Τριανταπεντάρης το πολύ, παλιά ρούχα βρόμικα. Η δυστυχία πάντοτε έτσι είναι ντυμένη και χάσκει το σκοτάδι μέσα απ’ τις τρύπες στις τσέπες και στα γόνατα. Το ζευγάρι με πληροφόρησε πως ο Απόστολος κατοικούσε σε μια παλιά αποθήκη πίσω από το σπίτι τους και πως πέρσι η μάνα του είχε καεί μαζί με το χαμώι τους, πως δούλευε εδώ και λίγο καιρό σ’ ένα βενζινάδικο απ’ όπου φαίνεται ότι θα τον έδιωξαν λίγο πριν από τις άγιες γιορτινές μέρες.
- Τι έχεις, Απόστολε; Γιατί δε μας μιλάς;
- Έχετε τηλεφωνήσει πουθενά; Να πάρουμε το 166.
- Έχουμε πάρει τηλέφωνο και περιμένουμε το ασθενοφόρο.
Η δυστυχία μιλάει με τη σειρήνα του ασθενοφόρου. Όχι με της αστυνομίας ούτε του εργοστασίου. Ούτε ακόμη και με τη σειρήνα του πολέμου. Με τη σειρήνα του ασθενοφόρου. Το σήμα κατατεθέν των μεγάλων πόλεων. Οι άνθρωποι στα χωριά και στις μικρές πόλεις ζήτημα είναι αν στη ζωή τους ολόκληρη έχουν ακούσει το λυπητερό και τρομοκρατημένο ήχο της σειρήνας ασθενοφόρου. Ποιος θα φρενάρει σε μια κωμόπολη το αγώι ενός ασθενοφόρου; Ο Απόστολος συνεχίζει σιγά-σιγά το βογκητό του.
- Τι έχεις, Απόστολε; Γιατί δε μας μιλάς, Απόστολε;
- Προσπάθησε να σηκωθείς και να πας στο σπίτι σου, Απόστολε.
- Απόστολε, κοίταξέ με! Είμαι η κυρία Ουρανία, η γειτόνισσα σου. Σε γνωρίζω, Απόστολε. Εσύ δε με αναγνωρίζεις; Για κοίταξέ με καλύτερα...
Ο Απόστολος δεν απαντά. Ίσως και να μην τους ακούει καθόλου. Μπορεί και να μη σκέφτεται τίποτα. Η σκέψη του μπορεί να είναι ένα άσπρο πανί. Λευκό και καθαρό, όχι σαν τα ρούχα του. Κάτι σαν τις λευκές κι αλέκιαστες στολές των νοσοκόμων.
- Κοίταξέ μας, Απόστολε. Σου μιλάμε, δε μας ακούς;
- Τώρα θα έρθουν να σε πάρουν, Απόστολε. Θα πας στο νοσοκομείο που είχες πάει και την άλλη φορά.
- Να πας, Απόστολε, να περάσεις τουλάχιστον τα Χριστούγεννα στη ζεστασιά, θα βρεις κι ένα πιάτο φαΐ, μέρα που ’ναι.
- Την άλλη φορά δεν ήθελε να πάει. Με το ζόρι τον τραβούσαν. Δεν καταλαβαίνει το καλό του...
- Εμείς τι μπορούμε να του προσφέρουμε; Ε, τον φροντίζει η γειτονιά...λίγο φαγάκι ο καθένας... δε μας κάνει κόπο.
Αυτά τα τελευταία τα έλεγαν σ’ εμένα. Κι εγώ τι να κάνω! Τι μπορώ να κάνω; Τι θα μπορούσα να κάνω; Τι θα μπορούσα να έχω κάνει; Τι θα έπρεπε να μπορούσα να έχω κάνει. Μέχρι τώρα, εννοείται. Όχι τώρα... Τώρα τι να κάνω; Στέκομαι στο πεζοδρόμιο και δεν ξέρω πού να βάλω τα χέρια μου. Ευτυχώς έρχονται κι άλλοι. Τ’ ακουμπάω πάνω τους. Είναι καλοί οι άλλοι. Νιώθω να μοιράζεται η ευθύνη. Έρχονται κι άλλοι. Ένα μικρό, ελάχιστο μέρος ευθύνης έχω εγώ. Ευτυχώς είναι κι άλλοι!
- Ω, καλημέρα, χρόνια πολλά!
- Χρόνια πολλά και καλά!
- Χρόνια πολλά...χρόνια πολλά!
- Ευχαριστούμε, επίσης.
- Τι κάνετε; Σας χάσαμε τώρα τελευταία.
- Έχουν έρθει τα παιδιά από το Βόλο κι είμαστε όλοι μαζί χρονιάρες μέρες.
- Μπράβο, μπράβο! Τι κάνουν; Καλά είναι;
- Δόξα τω Θεώ, καλά, πολύ καλά.
- Να και ο Χρήστος. Χρηστάκι, χρόνια πολλά.
- Ευχαριστώ, ευχαριστώ! Επίσης.
- Χρόνια πολλά, κύριε Χρήστο. Χρόνια πολλά και για τη γιορτή και για τις μέρες.
- Ευχαριστώ...ευχαριστώ, να ’στε καλά.
- Τι γίνεσαι, βρε Χρήστο; Μας ξέχασες. Ούτε ένα τηλεφώνημα; Έτσι είναι οι φίλοι;
- Δουλειές, δουλειές, δουλειές. Άστα να πάνε. Πολλή κούραση.
- Να προσέχεις. Η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη.
- Άσε. Καλύτερα να σε κυνηγάει η δουλειά παρά να την κυνηγάς.
- Αυτό να μου πεις. Έτσι όπως είναι σήμερα τα πράγματα, είναι να σου τύχει δουλειά και συ να κάθεσαι;
- Γι’ αυτό σου λέω. Τρέχω, τρέχω και δε φτάνω.
- Μπράβο, Χρήστο μου!
- Τι έχουμε εδώ; Τι έχει πάθει;
- Ξέρω κι εγώ; Ο Απόστολος είναι. Μένει στην αποθηκούλα δίπλα μας.
- Δίπλα; Σε ποια αποθηκούλα;
- Αυτή που είχε καεί πέρσι;
- Ε, μένει άνθρωπος εκεί μέσα;
- Ναι, ο Απόστολος.
- Και τι έπαθε;
- Ε, τον έπιασε πάλι.
- Τι τον έπιασε; Κοίτα, ρε, μέρες που είναι...
- Καλώς τον Αντώνη...Τι κάνετε κυρία Μαρία! Χρόνια πολλά.
- Ευχαριστούμε...Χρόνια πολλά, χρόνια πολλά. Ευτυχισμένα και ειρηνικά. Ειρήνη και υγεία, προπαντός ειρήνη και υγεία.
- Όλα τ’ άλλα βρίσκονται. Υγεία, υγεία πάνω απ' όλα.
- Αμήν!
- Χρόνια πολλά, κύριε Χρήστο. Χρόνια πολλά και καλά. Τι κάνετε;
- Καλά. Βγήκα μια βολτίτσα.
- Καλά κάνετε, καλά κάνετε. Κι εμείς είπαμε να περπατήσουμε λίγο στην παραλία. Δεν κάνει και πολύ κρύο.
- Ο καιρός είναι γλυκός. Το πάει για βροχή.
- Ε, Χριστούγεννα είναι, αν δεν έχει χιόνι, θα ’χει βροχή.
- Καλύτερα βροχή. Το χιόνι δεν το αντέχω. Άσε και τα προβλήματα με τις συγκοινωνίες.
- Φέτος θα ’χουμε γλυκό χειμώνα. Όχι σαν πέρσι.
- Για θυμήσου πέρσι. Είχαν αποκλειστεί οι δρόμοι, αποκλείστηκαν και τα παιδιά και δεν μπόρεσαν να ’ρθούν να φάμε όλοι μαζί. Όχι, όχι, φέτος είναι πολύ καλύτερα...πολύ καλύτερα...
- Πάντα έτσι...πάντα έτσι...
- Ποιος είναι αυτός; Τι έχει; Πέθανε;
- Αλβανός είναι; Τον καημένο...τι έχει;
- Δεν είναι Αλβανός.
- Ο Απόστολος είναι.
- Ο Απόστολος; Ποιος Απόστολος;
- Μένει εδώ παρακάτω.
- Και τι κάνει ξάπλα κάτω; Δεν έχει κάνα δικό του να τον φροντίσει;
Και τα λοιπά και τα λοιπά και τα λοιπά . Κι όλ’ αυτά πάνω από το νεκρό σώμα του Απόστολου. Χειραψίες θερμές. Και τι σημασία έχει που ο Απόστολος δεν πέθανε ακόμα; Που αυτός ο συγκεκριμένος Απόστολος δεν είναι ακόμη νεκρός; Αυτοί δεν το ξέρουν. Γι’ αυτούς θα μπορούσε να ήταν και νεκρός. Το ίδιο θα έκανε. Ούτε κρύο ούτε ζέστη. Ο καιρός γλυκός για χειμώνα. Φέτος θα ’χουμε γλυκό χειμώνα. Το πάει για βροχή, βέβαια, αλλά η βροχή ξεπλένει. Και σβήνει.
Αποφασίζω να φύγω. Να συνεχίσω κι εγώ τη βόλτα μου. Πάω κι εγώ για παραλία. Με σταματά το ασθενοφόρο. Να κι ένα ασθενοφόρο που ήρθε διακριτικά. Χωρίς σειρήνες και φασαρίες. Μήπως έχουν τέτοια εντολή ειδικά για σήμερα, μέρα που είναι για να μην ανησυχούν τον κοσμάκη;
Οι δυο νοσοκόμοι προσπαθούν να σηκώσουν τον Απόστολο. Αυτός δε θέλει. Δε θέλει να μπει ούτε στο φορείο ούτε στο ασθενοφόρο. Είναι ξαπλωμένος κάτω και βγάζει απ’ το στόμα του σάλια. Ή μήπως αφρούς; Οι νοσοκόμοι φορούν γάντια. Δε λερώνονται. Προσπαθούν να τον σηκώσουν.
- Έλα, βρε Απόστολε...Τι σου έλεγα τόση ώρα; Πήγαινε να περάσεις Χριστούγεννα. Στο σπίτι σου έχεις τίποτα να φας;
- ...
- Βλέπεις; Γι’ αυτό σου λέω. Πήγαινε να περάσεις τις μέρες αυτές, και μετά πάλι θα βγεις έξω.
- Άντε, πήγαινε. Μετά, όταν θα βγεις, θα σε φροντίσουμε εμείς.

Πήγαινε, μωρέ Απόστολε. Δεν μπορούμε να σε κουβαλάμε. Πήγαινε που να πάρει η οργή να πάρει... Μην είσαι επίμονος. Υπομονή χρειάζεται η ζωή. Υπομονή κι ελπίδα. Όλα θα γίνουν, όλα θα φτιάξουν. Πήγαινε καμιά φορά που να σε πάρει και να σε σηκώσει. Τελικά τον σηκώνουν οι νοσοκόμοι, τον βάζουν με δυσκολία μέσα στο αυτοκίνητο. Ρολάρουν ήρεμα στην κατηφόρα. Δε σφυρίζουν δαιμονισμένα. Φεύγουν διακριτικά όπως είχαν έρθει.
Ίου ίου ίου ίου ίου ίου ίου ίου, Απόστολε. Φέτος θα ’χουμε γλυκό χειμώνα, Απόστολε. Χρόνια πολλά, Απόστολε! Καλά Χριστούγεννα, Απόστολε. Ίου ίου ίου ίου ίου ίου ίου ίου.