Monday, June 04, 2007

Του δίναμε και καταλάβαινε


Ήταν μια εποχή που το ποδόσφαιρο το μαθαίναμε στους χωματόδρομους και στις αλάνες. Μαζευόμασταν όλοι, χωριζόμαστε σε ομάδες, κάποιοι περίσσευαν ή κάποιοι έλειπαν, και παίζαμε. Τι παίζαμε δηλαδή, του δίναμε και καταλάβαινε! Κι εκεί προς το τέλος της μέρας, λίγο πριν ή λίγο μετά την εξαφάνιση του διάπυρου άρχοντα, έτσι για να ξεδώσουμε λιγάκι, το αλλάζαμε σε μπάσκετ. Είχαμε κρεμάσει μια ξύλινη μπασκέτα στην ξύλινη κολόνα της ΔΕΗ μ' ένα στεφάνι που ποτέ δεν το θυμάμαι με διχτάκι, και παίζαμε το μπάσκετ. Έτσι, μ' αυτό τον τρόπο και καθημερινά. Και τουρνουά στις γειτονιές, όταν λάχαινε. Και σκίζαμε τα γόνατά μας, και ψάχναμε για τον τερματοφύλακα που έκανε τις καλύτερες βουτιές. Μ' αυτόν τον τρόπο μαθαίναμε το άθλημα. Ούτε πληρώναμε γυμναστές να μαζεύουν τον κάθε άσχετο και να χαλάει το παιχνίδι ούτε μπορούσαμε να διανοηθούμε ποτέ ότι την Τετάρτη 6.00 με 7.00 πριν τ' Αγγλικά έχουμε μάθημα μπάσκετ ή ποδόσφαιρο. Αυτά τα είχαμε σε καθημερινή βάση αμέσως σχεδόν μετά το μεσημεριανό φαγητό. Άκου Τετάρτη και Σάββατο από τότε μέχρι τότε.
Και το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ ή τα είχαμε μέσα μας και τα βελτιώναμε ή δεν τα είχαμε καθόλου. Ε, και γι' αυτούς που δεν τα είχαν καθόλου υπήρχαν θέσεις. Υπήρχε, ας πούμε, η πανελληνίως γνωστή και λίαν τιμητική θέση του εξωφυλλαρούχα ή αυτού που πίσω απ' το τέρμα κυνηγούσε την μπάλα ή της αλλαγής που ποτέ δεν έμπαινε παρά μόνο αν νικούσαμε 13-2. Βέβαια, μπορεί κάποιος απ' αυτούς τους άσχετους στραβοκλώτσηδες, κάποιος ψηλός και άχαρος, να έπαιζε απ' την αρχή. Ε, δικαιολογημένα. Η μπάλα ήταν δική του.
Έτσι λοιπόν μαθαίναμε και δε μαθαίναμε. Αν αυτή την πρακτική πάντως την περνούσαμε στο υποχρεωτικό μάθημα με κάποιον ψηλέα με φόρμα να μας λέει “όχι έτσι, αλλιώς, κλείσε τον απ' αριστερά, άμυνα γρήγορα” και τα τέτοια, είναι σίγουρο ότι θα τα παρατούσαμε γρήγορα. Γιατί είμαστε ελεύθεροι κι ελεύθεροι θέλαμε να μείνουμε. Ούτε σφιχτές άμυνες ούτε ζώνες ούτε μαν του μαν. Μας άρεσε το ίσιο, το καθαρό, το αντρίκιο, η περίτεχνη ντρίπλα, η πάσα, ο κενός χώρος, η δυνατή σέντρα, το μαρκάρισμα που ή ο παίκτης περνούσε ή η μπάλα, ποτέ και τα δυο. Και τα χαιρόμασταν όλ' αυτά και τσακωνόμαστε και βριζόμαστε και μετά πάλι φιλιώναμε. Η πολυτέλεια του διαιτητή και η υποταγή στις δικές του μπούρδες μάς ήταν άγνωστη. Μόνοι μας αποφασίζαμε αν ήταν φάουλ ή όχι, αν η μπάλα πέρασε μέσα απ’ την πέτρα ή απέξω, αν το σουτ ήταν ψηλό και δεν το 'φτανε ο τερματοφύλακας ή αν είχε καρφωθεί στο γάμα. Και μαθαίναμε από μικροί να υποτασσόμαστε στη γνώμη των πολλών, της ομάδας, όχι του ενός που ερχόταν απ' το πουθενά και μπορεί να ήταν και άσχετος. Πώς να του εξηγήσεις του άσχετου ότι ο τύπος στην επίθεση που δεν παίρνει την μπάλα ποτέ αλλά του αρέσει να την κυνηγάει, δεν πιάνει, δε λογαριάζεται, αλλά είναι η βιτρίνα μας. Χωρίς αυτόν θα μας κυνηγούσε ο θειός του που είχε το οικόπεδο και θα έπρεπε να ψάχνουμε γι’ άλλο γηπεδάκι, πιο μακριά. Πώς να του τα εξηγήσεις αυτά και να καταλάβει γιατί η μια ομάδα παίζει με οχτώ παίκτες (είπαμε ο κεφάλας δεν πιάνεται) κι η άλλη με εφτά. Γίνεται; Δε γίνεται.
Δεν πηγαίναμε στο γήπεδο να δούμε ματς. Το γήπεδο ήταν για τους άντρες. Άσε που δεν είχαμε και λεφτά. Ο πατέρας μου με είχε πάρει κοντά δυο φορές όλες κι όλες. Μια σε προπόνηση και μια σε φιλικό. Του Εθνικού. Το ματς ήταν για άντρες. Έστω κι αν δε βρίζανε τότε στα γήπεδα ή δεν πανηγυρίζανε με τους γνωστούς σήμερα τρόπους ή δεν εκδηλώνανε τη θλίψη και την απογοήτευσή τους σπάζοντας και καίγοντας. Μια φορά μόνο θυμάμαι το θειο μου γυρίζοντας σπίτι από αγώνα Παναθηναϊκού-Ολυμπιακού να γυαλίζει το μάτι του όταν άφηνε ένα κομμάτι ξύλου καπνισμένου πάνω στο τραπέζι της κουζίνας. Ήταν από το δοκάρι της Αλεξάνδρας τότε που το 'χαν κάψει γιατί ψυλλιάστηκαν πως το παιχνίδι ήταν σικέ. Ηρωική εποχή. Το λάφυρο το κρατούσα για χρόνια, το κοίταζα κι αναπολούσα τους ήρωες μιας δεκαετίας. Κι αυτούς που έπαιζαν στο γήπεδο και τους άλλους, που παρακολουθούσαν τρώγοντας πασατέμπο κι έβλεπαν κορμιά να πέφτουν στο ξερό και πανηγύριζαν.
Αυτά όλα θα πει του δίναμε και καταλάβαινε. Παίζαμε μπάλα 4-5 ώρες την ημέρα, μέχρι που έπεφτε το βραδάκι. Και μόλις ερχόταν η νύχτα, τρέχαμε γρήγορα στο σπίτι καταϊδρωμένοι, πολλοί από μας τρώγαμε και το σχετικό μπερτάχι απ’ τη μάνα μας, γιατί δεν είχαμε επιστρέψει όταν μας φώναξε. Κάναμε μια γρήγορη “επανάληψη” στα μαθήματα και πέφταμε νωρίς στο κρεβάτι με το αυτί μας κολλημένο στο τρανζιστοράκι ακούγοντας άλλους ήρωες, τους ήρωες της νύχτας, άλλου είδους σπορ αυτό: το Νίκο Τζόγια να διαβάζει Ρεμπελιό των Ποπολάρων ή την Αρώνη, το Χορν, τη Χατζηαργύρη και τη Βαλάκου στο Θέατρο της Τετάρτης ή της Κυριακής. Και μας έπαιρνε ο ύπνος γλυκός πολλές φορές πριν φτάσει η εκπομπή στο τέλος της.
Σαν πολύ βουτυρωμένα μού φαίνονται τα σημερινά. Να τους μάθεις, λέει, την ντρίπλα, «Σήμερα μάθαμε την πάσα, μπαμπά», «την άλλη βδομάδα θα μάθουμε το λέι-απ» κι άλλα τέτοια ανεξήγητα. Αυτά που ήταν ξεχείλισμα ενεργητικότητας κι αντίδραση, ταλέντο κι αδρεναλίνη, σήμερα είναι μάθημα και διδασκαλία. Αυτά που αντιγράφαμε στα μουλωχτά, ο ένας από τον άλλο, και τα πλασάραμε μετά, δικά μας πια, σε τρίτους κάνοντας τους παικταράδες, σήμερα είναι αντικείμενο διδασκαλίας με χαρτιά, πίνακες, στιλό και τετράδια.
Αλλά σήμερα, βλέπετε, υπάρχουν πολλές και καλές μπάλες. Και τέρματα με δοκάρια, όχι με πέτρες, και στεφάνια με διχτάκι σε μπασκέτες γυάλινες. Γι' αυτό υπάρχουν και τόσα πολλά παιδιά με γυαλιά μόνα τους μπροστά σε τηλεοράσεις και σε μόνιτορ. Και δεν ιδρώνουν και δε ματώνουν τα γόνατά τους. Εκτός κι αν πέσουν άτσαλα καμιά φορά κάποια Τετάρτη έξι μ' εφτά πάνω στην άσφαλτο του γηπέδου σκίζοντας μάλιστα και την ακριβή τους φόρμα.

Υ.Γ. Ο κόσμος όμως δεν πάει πίσω. Άλλωστε μπορεί να 'ναι πιο επιστημονικά σήμερα και πιο σωστά τα πράγματα. Όμως εγώ πάντα θα θυμάμαι τον Τάκη τον Αγγελόπουλο, το Θωμά το Μαύρο, το Γιώργο Χριστόπουλο, το Γιώργο Μητρόπουλο στο τέρμα, τον ξάδερφό του τον Τάσο, τον Κώστα Τζανεδάκη κι όλη την παλιοπαρέα. Που μάτωνε και φώναζε και βριζότανε.
Γι' αυτούς αυτές οι γραμμές.

21 comments:

scalidi said...

"...Γιατί είμαστε ελεύθεροι κι ελεύθεροι θέλαμε να μείνουμε. Ούτε σφιχτές άμυνες ούτε ζώνες ούτε μαν του μαν. Μας άρεσε το ίσιο, το καθαρό, το αντρίκιο, η περίτεχνη ντρίπλα, η πάσα, ο κενός χώρος, η δυνατή σέντρα, το μαρκάρισμα που ή ο παίκτης περνούσε ή η μπάλα, ποτέ και τα δυο. Και τα χαιρόμασταν όλ' αυτά και τσακωνόμαστε και βριζόμαστε και μετά πάλι φιλιώναμε..."αυτό κρατώ η αδαής από ποδόσφαιρο.

el-bard said...

Αν κρατάς αυτό, Σταυρούλα, δεν είσαι καθόλου αδαής από ποδόσφαιρο.
Άλλωστε και το κείμενο δεν αναφέρεται στο ποδόσφαιρο...
Καλημέρα!

reginarosasamat said...

Καλημέρα el-bard. Θα ήθελα να σε ρωτήσω για τη δεύτερη φωτογραφία που έχεις ανεβάσει. Θα μπορούσα να την ανεβάσω στο αρχείο μου και ίσως και να τη χρησιμοποιήσω και εγώ κάποια στιγμή;
Σε ευχαριστώ εκ των προτέρων για την απάντηση.

Καπετάνισσα said...

Είσαι ευλογημένος και τυχερός κι ευτυχισμένος άνθρωπος.
Να το κατέχεις.
Έχεις μια προίκα παιδική που και οι μοίρες οι καλότυχες ζηλεύουνε.
Θεέ μου, τι χρόνια!
Και τι σπουδαίο αλώνισμα στο τεράστιο διψασμένο χωράφι που λέγεται παιδική ψυχή!

Θαυμάσιο κείμενο.
Και, ναι. Βουτυρόπαιδα.
Ακόμα χειρότερα:
Πρώτη ύλη για τους μελλοντικούς καταθλιπτικούς.
Παιδιά πιεσμένα, μπουκωμένα ανοησίες και λοφίσκους γνώσεων, αλλοπαρμένα από τα πρέπει και τα μη.

Γι αυτό σου λέω.
Ευλογημένος!

Ελπίδα said...

Εμείς στο χωριό μου δεν ξέραμε από μπάλα. Ήμασταν και κοριτσογειτονιά, αλλά κι εκεί που είχε αγόρια, δεν θυμάμαι τίποτα από ποδόσφαιρο. Απ' το θέατρο όμως της Δευτέρας, θυμάμαι πολλά!
Καλό σου βράδυ, φίλε μου!
Καλά να είμαστε να νοσταλγούμε το χθες, τους φίλους, την ξενοιασιά, το παιχνίδι...

el-bard said...

Καπετάνισσα,

Και δεν είναι μόνο η μπάλα και το θέατρο από το ραδιόφωνο. Είναι και πολλά, πάρα πολλά άλλα.
Ξέρεις και καταλαβαίνεις εσύ, να μην αρχίσουμε να απαριθμούμε.
Και σήμερα καλά είναι, βέβαια. Από την άποψη ότι μπορείς να σκοτώσεις όσους θέλεις στα ψέμματα, στην οθόνη, και να εκτονωθείς, βρε παιδί μου. Εκ του ασφαλούς.

el-bard said...

Elpida,
Ίσως να έφταιγε το επικλινές του χωριού για το ότι δεν είχατε ομάδα ποδοσφαίρου. Φαντάσου να έφευγε η μπάλα και να έπαιρνε την κατηφόρα... Πού θα την κυνηγούσατε;

Anonymous said...

Τα βουτυρόπαιδά σας λοιπόν πού να παίξουν;Στις αλάνες που τις κάνατε πολυκατοικίες και σούπερ μάρκετ;Ή στους δρόμους που παρκάρετε τα ακριβά σας αυτοκίνητα;Και το ίσιο,το καθαρό,το αντρίκιο από ποιους μπαμπάδες ή θείους να το μάθουν;Από αυτούς που κάνουν βρώμικα φάουλ για να φτάσουν στην καρέκλα τους;Ή από αυτούς που φοβούνται και τον ίσκιο τους και μας μαθαίνουν την ανοχή;
Να θυμάστε τα ωραία χρόνια που ζήσατε!Να βλέπετε όμως και το βούρκο που φτιάξατε για να ζήσουν οι άλλοι!
Άλκης

el-bard said...

Άλκη

BINGOOOOOOOOOO!!!!!

Τέτοια σχόλια περιμένω ένα χρόνο τώρα. ΤΕΤΟΙΑ, ρε φίλε. ΝΑΙ, ΝΑΙ, χίλιες φορές ναι!!!
Αφού παρκάρω το SUV τώρα εκεί, πού να παίξουν τα παιδιά μου;

Anonymous said...

Πολύ ωραίο το κείμενό σου φίλε. Πραγματικά περιγράφεις μια εποχή που -δυστυχώς δεν έζησα (σε μεγάλο βαθμό)-όμως νομίζω ότι τα πράγματα δε θα μπορούσαν να είναι τα ίδια σήμερα..Και αν θες τη γνώμη μου,ευτυχώς δεν είναι τα ίδια..
Το μόνο σημείο που συμφωνώ απόλυτα είναι για τους διαιτητές..Όσο για το πως μαθαίνουν σήμερα την μπάλα...Ταλέντα υπήρχαν και τότε ,ταλέντα υπάρχουν και σήμερα..Το θέμα είναι πως αξιοποιείς ένα ταλέντο όμως..Και καλοί όλοι αυτοί οι παίκτες αλλά οι άμυνες της τότε εποχής δεν είναι ίδιες με τις σημερινές..

Ας μην είμαστε απόλυτοι λοιπόν..

Anonymous said...

Τώρα να μην αρχίσω και γω "τι μου θύμισες"...
Βλέπεις είμαι και μεγάλη γυναίκα και μεγαλωμένη σε αλανογειτονιά και από σχολείο μη συζητάς
Το χουμε πει είμαστε μ' έναν τρόπο τυχεροί που έχουμε ζήσει πράγματα...
Και συ να σαι καλά. Μ' έναν τρόπο αλαφρώνεις τις ψυχές μας
Το παιχνίδι άλλωστε αυτό το σκοπό δεν έχει;
meril

el-bard said...

sebastien20
Κι εγώ μαζί σου, άλλωστε αυτό λέω, αφού φύγαν οι συναισθηματισμοί, στο υστερόγραφο.

el-bard said...

meril
Εντάξει, εντάξει, γνωστά. Όχι ότι τα παλιά ήταν καλά και τα σημερινά όλα στραβά, όχι.
Αυτό όμως το "ξεχείλισμα καρδιάς" είναι που με κάνει να αλληθωρίζω προς τη μια μεριά. Έξω από προγράμματα και ζυγαριές, ΄μασταν καθημερινά εκεί και "του δίναμε και καταλάβαινε". Ούτε διάβασμα, ούτε γράψιμο κι άλλες τέτοιες αηδίες.

Anonymous said...

Πολύ συχνά θυμάμαι με νοσταλγία κι εγώ την εποχή της αλάνας. Γιατί αν και είμαι "η" τα παιχνίδια μου ήταν αγορίστικα. Και σε ομάδα ήμουν και σε αγώνες με την "πάνω γειτονιά" έπαιρνα μέρος. Είχα ξεχάσει όμως τη λέξη εξωφυλαρούχας. Ευχαριστώ που μου τη θύμισες!
"η"

el-bard said...

"η"
μόλις έψαξα στον "Μπαμπινιώτη". Δυστυχώς, δε διασώζει τη λέξη. Ας μείνει, λοιπόν, εδώ!

dodo said...

"Αυτά που ήταν ξεχείλισμα ενεργητικότητας κι αντίδραση, ταλέντο κι αδρεναλίνη, σήμερα είναι μάθημα και διδασκαλία".

Και αυτά που άλλοτε ήταν δημιουργικότητα και φαντασία, σήμερα είναι χασομέρι.
Μάς ενδιαφέρει να οργανωθεί ο χρόνος τών παιδιών, "γιά να μη τόν χάνουν"- αλλά δεν μάς ενδιαφέρει που χάνουν όλα τα άλλα.

Νοσταλγικό μού φάνηκε στην αρχή το κείμενό σου. Και καταγγελτικό στο τέλος...

Anonymous said...

Ολες οι σκέψεις για το παρελθόν και την πορεία του κάθε ανθρώπου, είναι πάντα σημαντικές και συναισθηματικώς δυνατές. Πιο πολύ για τον ίδιον φυσικά. Τα βιώματα και οι αναμνήσεις, όταν μετατρέπονται σε λέξεις και κατ’ επέκταση σε κείμενα, πραγματικά σε ταξιδεύουν.
Ομως... εδώ υπάρχει και το «όμως»... το να συγκρίνουμε ΟΧΙ συναισθήματα, αλλα διαφορετικές εποχές και συνήθειες, μόνο σε λανθασμένα συμπεράσματα μπορούν να οδηγήσουν. Οι εποχές έχουν αλλάξει... ναι!! αυτά τα «βουτυρωμένα παιδάκια», πρέπει να μάθουν πως δίνουν μια σωστή πάσα, και ποια τα είδη αυτής. Πρέπει να μάθουν πως θα κλοτσάνε με φάλτσο, πότε δεξί και πότε αριστερό, πότε να χρησιμοποιούν τη «μύτη» και πότε το «κουτουπιε». Ναί πρέπει να μαθουν σωστά πως κάνουν ενα λει-απ, ΚΑΙ απο τις δυο μεριές τις μπασκέτας, είτε είναι αριστερόχειρες είτε δεξιόχειρες. Ο Κακά, ο Ροναλτίνιο, ο Μέσσι, ήξεραν απο τα 10 τους να δίνουν τέτοιες πάσες και το αποτέλεσμα είναι αυτό που ξέρουμε όλοι μας. Γιατι είναι πολύ σημαντικό να ξέρουμε για ποιο λόγο κάνουμε, αυτό που κάνουμε απο συνήθεια.
Κάτι ακόμα και τελειώνω. Μην συγχέουμαι το ποδόσφαιρο της αλάνας, με το ποδόσφαιρο στο γήπεδο. Το ποδόσφαιρο της αλάνας προσφέρει μόνο χαρα και ευχαριστηση σε αυτόν που παίζει. Το ποδόσφαιρο του γηπέδου και των προπονήσεων προσφέρει γνώσεις, συνεχόμενη τριβή με το άθλημα, και ξεσκαρτάρει εκείνουν που θέλουν και μπορούν να κάνουν το ενα βήμα παραπάνω, απο αυτούς που απλά θέλουν. Δεν σου έχει ποτέ δημιουργηθεί η απορία γιατί η τόσο μεγάλη και απαστράυτουσα απο αστέρια Εθνική ομάδα της περιόδου 70-80 με τους καλύτερους Ελληνες παίκτες όλων των εποχώς (Μαύρος, Δεληκάρης, Κούδας, Παπαιωάννου, Δομάζος, Αντωνιάδης, Σαράφης) δεν κατάφερε τίποτα το δημιουργικό? Οπως το να προκριθεί σε ενα Mουντιάλ ή να κάνει μια αξιοπρεπή εμφάνιση σε Πανευρωπαικό? Αυτό για μένα κάτι σημαίνει...

Υ.Γ Εκτός απο την πολύτιμη θέση του εξωφυλλαρούχα, επίσης πολύτιμη είναι και η θέση του του αϊφερ (αϊ φερ πετσέτα, αϊ φερ νερο.... :-P)


~~Hierophant~~

el-bard said...

dodos
Έτσι όπως το λες, νοσταλγία (καταγγελία, δεν ξέρω, τα πράγματα είναι έτσι κι έτσι είναι καλά επίσης. Μόνο που ξεφεύγει από τα πιτσιρίκια η μαγεία και το "το κάνω έτσι όπως θέλω εγώ γιατί μ' αρέσει να το κάνω εγώ").

el-bard said...

Ιεροφάντη
Μα και το ποδόσφαιρο έχει αλλάξει από τότε, δεν είναι ότι ο Κατσουράνης έγινε καλύτερος από το Δεληκάρη.
Εκτός από αυτό, μιλάω για τη μαγεία του απαγορευμένου, του δύσκολου κατά κάποιον τρόπο. Γυρίζαμε από το σχολείο, πετούσαμε την τσάντα και βγαίναμε έξω να παίξουμε στο οικόπεδο. Η μάνα μας μας κυνηγούσε να διαβάσουμε, γυρίζαμε λέτσοι αργά το βράδυ, κάποιοι από μας πλένονταν, κάποιοι όχι. Τις μπάλες μας τις σκίζανε οι γείτονες που τους ενοχλούσαμε τα μεσημέρια κπλ. κλπ.
Είναι, εννοώ, μια ολόκληρη φιλοσοφία ζωής, δεν είναι μόνο ότι μαθαίναμε ή δε μαθαίναμε ποδόσφαιρο. Η φιλοσοφία αυτής της ζωής παρουσιάζεται στο κείμενο, όχι το άθλημα.
Το παιδί όχι η μπάλα.

Unknown said...

Be mindful as you Buy YouTube subscribers. It could be a scam. Speak to us for help and direction. buy youtube subscribers

Sophie Grace said...

Nice post. I was checking continuously this blog and I am impressed! Extremely useful info particularly the last part .I care for such information much. I was seeking this particular info for a long time. Thank you and good luck...192.168.l.l is a private IP address used to login the admin panel of a router